Reset, odpoczynek czy ładowanie baterii… Zadbaj o swój dobrostan

Jakże często w rozmowach wśród pracowników padają takie sformułowania jak: „Muszę naładować baterie, bo padam na twarz” albo: „Potrzebuję totalnego resetu” lub: „Bez chwili odpoczynku dłużej nie dam rady”. I choć w życiu codziennym często używamy takich pojęć jak „reset”, „odpoczynek” „ładowanie baterii”, to prawie nigdy nie zastanawiamy się, czym właściwie są te procesy i jak wpływają na działanie naszego umysłu. Trudno nam także powiedzieć, czym różnią się one od siebie i jak je zrozumieć w kontekście funkcjonowania naszego mózgu.

Reset mózgu

Reset to krótki proces, w którym odłączamy się od stymulacji zewnętrznej i wewnętrznej. Umożliwia on mózgowi szybkie „odświeżenie” i powrót do stanu równowagi po intensywnym wysiłku intelektualnym lub emocjonalnym. Ta chwilowa
odskocznia daje szansę na ponowne działanie w sposób bardziej kreatywny i spojrzenie na zadania z nowej perspektywy.

Odpoczynek dla mózgu

Odpoczynek to pełne wyłączenie intensywnej aktywności mózgu. To proces długotrwały i konieczny. Jego najważniejszą i najbardziej efektywną formą jest sen. Podczas snu mózg przetwarza informacje, konsoliduje pamięć i przepracowuje emocje, co pozwala mu utrzymywać równowagę emocjonalną. Odpoczynek jest nieodzownym elementem zdrowego funkcjonowania mózgu.

Ładowanie baterii

Ładowanie baterii to pojęcie, które odnosi się do świadomego dostarczania mózgowi energii potrzebnej do dalszego, prawidłowego funkcjonowania. Proces ten obejmuje różne aspekty codziennego życia, takie jak właściwa i zdrowa dieta, aktywność fizyczna oraz interakcje społeczne. Świadome sięgnięcie po te trzy ważne elementy zapewni mózgowi komfort pracy. Badania naukowe potwierdzają, że są one niezbędne dla zdrowia i sprawności mózgu.

W kontekście „resetu” mózgu szczególnie interesujące są badania nad tzw. efektem chwilowych przerw w pracy umysłowej.

Badania neurologiczne (Kiyonaga i Egner, 2014):

W tym badaniu przeanalizowano, jak przerwy w pracy wpływają na zdolność do utrzymania uwagi. Naukowcy odkryli, że krótkie przerwy trwające 10-15 minut, podczas których uczestnicy byli zachęcani do zmiany otoczenia lub wykonania aktywności niepowiązanej z głównym zadaniem, poprawiały zdolności poznawcze. Efekt ten wystąpił zwłaszcza w zadaniach wymagających długotrwałej koncentracji. Przerwy pomagały uczestnikom „zresetować” układ uwagi i umożliwiały bardziej efektywną kontynuację pracy po wznowieniu zadania.

O ważności „odpoczynku” mówi nam następujące badanie:

Badania Matthew Walkera, opublikowane w czasopiśmie „Neuron” (2017):

Walker i jego zespół pokazali, że sen poprawia nie tylko zdolności poznawcze, ale również funkcje emocjonalne. Brak snu prowadzi do nad-reaktywności amygdali – obszaru mózgu odpowiedzialnego za przetwarzanie emocji. Osoby, które regularnie nie wysypiają się, mają większe trudności w regulowaniu emocji, co może prowadzić do problemów emocjonalnych, takich jak lęki czy depresja. Odpoczynek w postaci snu pełni zatem kluczową rolę w utrzymaniu równowagi emocjonalnej. W kategorii „ładowania baterii” znajdują się badania dotyczące wpływu aktywności fizycznej, interakcji społecznych oraz zdrowej diety na funkcjonowanie mózgu.

Jednym z ważniejszych badań są:

Badania z Uniwersytetu British Columbia (Erickson et al., 2011):

Naukowcy wykazali, że regularne ćwiczenia aerobowe (jak bieganie, pływanie czy chodzenie) zwiększają rozmiar hipokampa – obszaru mózgu odpowiedzialnego za pamięć i nawigację. Ćwiczenia fizyczne poprawiają przepływ krwi do mózgu, co wspomaga jego funkcjonowanie. Zwiększają one także produkcję neuroprzekaźników takich jak dopamina i serotonina, które odgrywają kluczową rolę w regulacji nastroju i motywacji.

Na podstawie tych i wielu innych badań można stwierdzić, że „reset”, „odpoczynek” oraz „ładowanie baterii” są podstawą prawidłowego i efektywnego funkcjonowania naszego mózgu. Dlaczego więc często o tym zapominamy?

Współczesny tryb życia powoduje, że nie myślimy o odpowiednim odpoczynku lub właściwym ładowaniu baterii. Dopiero, kiedy dochodzi do problemów z naszym zdrowiem oraz przeciążenia mózgu, które objawia się stresem i wypaleniem zawodowym, myślimy co zrobić, by poprawić swój dobrostan. Można by rzec: „lepiej późno niż wcale”. Ale czy musi tak być? Może warto zadbać o wypracowanie nowych nawyków w naszym codziennym życiu?

W praktyce może to oznaczać regularne przerwy, dbanie o jakość snu, a także wybieranie aktywności, które sprawią, że będziemy pełni energii i zapewnimy naszemu mózgowi niezbędną równowagę.